❤️ سکته قلبی
Myocardial Infarction
📘 توضیح کلی
سکته قلبی یا انفارکتوس میوکارد (MI) زمانی رخ میدهد که جریان خون به بخشی از عضله قلب بهطور ناگهانی قطع یا بهشدت کاهش یابد. این انسداد معمولاً بهدلیل ترومبوز (لخته خون) روی پلاک آترواسکلروتیک( پلاک یا گرفتگی در رگهای قلبی ) در عروق کرونری ایجاد میشود. قطع جریان خون باعث مرگ سلولهای عضله قلب و بروز علائم شدید میشود. سکته قلبی یک اورژانس پزشکی است و نیاز به درمان فوری دارد.
🌍 همهگیرشناسی
- سکته قلبی یکی از علل اصلی مرگومیر جهانی است.
- سالانه بیش از ۷ میلیون نفر در جهان دچار MI میشوند.
- در ایران، بیماریهای قلبی- عروقی حدود ۴۰٪ مرگها را تشکیل میدهند.
- شیوع بیشتر در مردان بالای ۴۵ سال و زنان بالای ۵۵ سال.
- عوامل خطر: دیابت، فشار خون بالا، چربی خون بالا، سیگار، چاقی، سابقه خانوادگی.
⚠️ علائم بالینی
- درد شدید و فشارنده در قفسه سینه (اغلب پشت جناغ).
- انتشار درد به بازو، گردن، فک یا پشت.
- تنگی نفس.
- تعریق سرد.
- تهوع و استفراغ.
- در موارد شدید : کاهش سطح هوشیاری یا ایست قلبی.
🧪 علتهای بروز بیماری
- آترواسکلروز کرونری: رسوب چربی و کلسترول در دیواره عروق.
- ترومبوز حاد : لخته خون روی پلاک پارهشده.
- اسپاسم کرونری : انقباض شدید عروق (گاهی ناشی از مصرف کوکائین یا داروها).
- عوامل خطر : فشار خون بالا، دیابت، سیگار، چربی خون بالا، چاقی، استرس.
🛡️ راههای پیشگیری
- ترک سیگار.
- کنترل فشار خون، دیابت و چربی خون.
- رژیم غذایی سالم (کمچرب، کمنمک، سرشار از سبزیجات و فیبر).
- فعالیت بدنی منظم.
- مدیریت استرس.
- مصرف داروهای پیشگیرانه در افراد پرخطر (مثل آسپیرین با نظر پزشک).
🔬 نحوه تشخیص بیماری و آزمایش های تشخیصی
|
نوع آزمایش |
کاربرد |
|
نوار قلب (ECG) |
بررسی تغییرات ایسکمیک و تشخیص STEMI/NSTEMI |
|
آنزیمهای قلبی (Troponin, CK-MB) |
افزایش آنها نشانه آسیب عضله قلب |
|
اکوکاردیوگرافی |
بررسی عملکرد قلب و نواحی آسیبدیده |
|
آنژیوگرافی کرونری |
تشخیص دقیق محل و شدت انسداد |
|
آزمایش خون |
بررسی عوامل خطر (چربی، قند، کراتینین) |
💊 درمان بیماری
درمان فوری و بستری در اورژانس ضروری است.
- داروها:
- آسپیرین و داروهای ضدپلاکت (کلوپیدوگرل).
- نیتروگلیسیرین برای کاهش درد و بار قلب.
- بتابلوکرها برای کاهش ضربان قلب.
- استاتینها برای کاهش کلسترول.
- داروهای ضدانعقاد (هپارین).
- روشهای مداخلهای:
- آنژیوپلاستی اولیه و استنتگذاری
- ترومبولیز (داروهای حلکننده لخته) در صورت عدم دسترسی به آنژیوپلاستی.
- جراحی بایپس کرونری در انسدادهای شدید.
⚠️ عوارض و پیشآگهی
- نارسایی قلبی.
- آریتمیهای خطرناک (فیبریلاسیون بطنی).
- شوک قلبی.
- پارگی عضله قلب یا دریچهها.
- پیشآگهی : بستگی به سرعت درمان دارد؛ درمان سریع میتواند مرگومیر را بهشدت کاهش دهد.
📚 منابع اطلاعاتی
- American Heart Association – Heart Attack
- Mayo Clinic – Myocardial Infarction
- UpToDate Clinical Database