نام آزمایش : Beta-2 Transferrin
توضیح کلی آزمایش
آزمایش Beta-2 Transferrin برای تشخیص نشت مایع مغزی نخاعی (CSF) از بینی یا گوش انجام میشود. این پروتئین فقط در CSF وجود دارد و اگر در ترشحات بینی یا گوش دیده شود، نشانهای از ارتباط غیرطبیعی با مغز یا نخاع است. این آزمایش بسیار اختصاصی است و در موارد مشکوک به نشت مایع مغزی نخاعی درخواست میشود.
کاربردهای بالینی آزمایش
- بررسی ترشح شفاف و مداوم از بینی یا گوش
- تشخیص نشت CSF بعد از ضربه به سر یا جراحی
- بررسی سردردهای مزمن یا عفونتهای مکرر گوش
- بررسی بیماران با شکستگی جمجمه یا پایه جمجمه
- بررسی موارد مشکوک به ارتباط بین مغز و سینوسها
فیزیولوژی و مکانیسم آزمایش
مایع مغزی نخاعی در اطراف مغز و نخاع جریان دارد و بهطور طبیعی وارد بینی یا گوش نمیشود. اگر شکستگی یا نقصی در استخوانهای جمجمه ایجاد شود، این مایع میتواند نشت کند.
Beta-2 Transferrin یک نوع خاص از پروتئین ترانسفرین است که فقط در CSF وجود دارد و در خون یا سایر ترشحات دیده نمیشود. شناسایی این پروتئین در ترشحات بینی یا گوش ، نشانه قطعی نشت CSF است.
علائم بالینی مرتبط با مثبت شدن آزمایش
- ترشح شفاف و بیبو از یک طرف بینی یا گوش
- سردردهای وضعیتی (بدتر شدن با ایستادن)
- عفونتهای مکرر گوش یا سینوس
- احساس فشار یا سنگینی در سر
- تاری دید یا اختلال شنوایی
- سابقه ضربه به سر یا جراحی مغز
- علائم مننژیت بدون علت مشخص
آزمایشهای مکمل
- تصویربرداری مغز با CT یا MRI برای بررسی شکستگی یا نشت
- بررسی سطح گلوکز یا پروتئین در ترشحات
- بررسی رنگآمیزی و کشت ترشحات برای رد عفونت
- بررسی فشار CSF در صورت انجام لومبار پانچ
- بررسی تست ایزوالکتریک فوکوسینگ برای تایید نوع ترانسفرین
- بررسی علائم نورولوژیک همراه
- بررسی سابقه جراحی یا ضربه
ضرورت تشخیص زودهنگام
تشخیص زودهنگام نشت CSF میتواند از بروز مننژیت، آسیب مغزی یا عفونتهای خطرناک جلوگیری کند. درمان ممکن است شامل استراحت، دارو یا جراحی ترمیمی باشد. شناسایی دقیق محل نشت برای تصمیمگیری درمانی حیاتی است.
عوارض تشخیص دیرهنگام
- مننژیت باکتریایی
- عفونتهای مکرر گوش یا سینوس
- آسیب دائمی به مغز یا اعصاب
- سردردهای مزمن و ناتوانکننده
- نیاز به جراحیهای پیچیده
- کاهش کیفیت زندگی
- بستریهای طولانیمدت
- نشت مداوم و خطرناک CSF
عواملی که باعث مثبت شدن آزمایش میشوند
- ترشح شفاف و مداوم از بینی یا گوش
- سابقه ضربه به سر یا جراحی مغز
- سردردهای وضعیتی
- علائم مننژیت بدون علت مشخص
- تصویربرداری مشکوک به شکستگی جمجمه
- نمونهگیری صحیح از ترشحات
- عدم وجود خون یا عفونت در نمونه
عواملی که باعث منفی شدن آزمایش میشوند
- ترشح ناشی از آلرژی یا سینوزیت
- نمونهگیری سطحی یا آلوده
- مصرف آنتیبیوتیک قبل از نمونهگیری
- نگهداری نامناسب نمونه
- وجود خون یا چرک در ترشحات
منابع
- UpToDate
- Lab Tests Online
- Mayo Clinic
- PubMed
- CDC Guidelines on CSF Leak
- Harrison’s Principles of Internal Medicine
- Infectious Diseases Society of America – IDSA
- Journal of Clinical Microbiology
- WHO Neurological Surveillance