سرطان گلو و حلق : علائم و آزمایش های تشخیصی
مقدمه
سرطان گلو و حلق یکی از انواع سرطانهای سر و گردن است که در ناحیه حلق (حلق بینی، حلق دهانی و حلق تحتانی) و حنجره ایجاد میشود. این سرطان ها معمولاً از سلول های پوششی (اپیتلیال) شروع شده و با عوامل خطر متعددی مانند مصرف دخانیات، الکل و عفونت ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) مرتبط هستند. تشخیص زودهنگام این سرطان نقش کلیدی در موفقیت درمان و بهبود کیفیت زندگی بیمار دارد. در این مقاله به علائم هشداردهنده سرطان گلو و حلق و همچنین آزمایش های تشخیصی مورد استفاده برای تأیید بیماری پرداخته می شود.
اهمیت بالینی تشخیص سریع سرطان گلو و حلق
تشخیص به موقع سرطان گلو و حلق به دلایل زیر اهمیت بالینی بالایی دارد:
- پیش آگهی بهتر : در مراحل اولیه، درمان مؤثرتر بوده و احتمال بقای بیمار افزایش
می یابد.
- کاهش عوارض درمانی : جراحی و پرتودرمانی در مراحل پیشرفته ممکن است باعث اختلال در بلع، تکلم یا تنفس شود.
- پیشگیری از متاستاز: سرطان های پیشرفته تر احتمال گسترش به غدد لنفاوی و اندام های دور مانند ریه ها را دارند.
- ارتباط با HPV : برخی از سرطان های گلو با HPV مرتبط هستند که رفتار بیولوژیکی متفاوتی داشته و پاسخ بهتری به درمان می دهند؛ بنابراین، شناسایی آنها مهم است.
علائم هشداردهنده سرطان گلو و حلق
علائم این سرطان بسته به محل تومور متفاوت است، اما شایع ترین نشانه ها عبارتند از:
- گلودرد مداوم که بهبود نمی یابد.
- اختلال در بلع (دیسفاژی) یا احساس گیرکردن غذا در گلو.
- توده در گردن (بزرگ شدن غدد لنفاوی).
- تغییر صدا (خش دار شدن یا ضعیف شدن صدا) که بیش از دو هفته طول بکشد.
- کاهش وزن غیرقابل توجیه بدون تغییر در رژیم غذایی.
- سرفه های مزمن یا احساس خفگی هنگام غذا خوردن.
- گوش درد بدون علت مشخص (اتالژی راجعه).
- تنفس دشوار یا صدای خس خس سینه.
- وجود زخم در دهان یا گلو که بهبود نمی یابد.
- خون ریزی از دهان یا بینی بدون دلیل واضح.
آزمایش های تشخیصی سرطان گلو و حلق
برای تشخیص قطعی سرطان گلو و حلق، از روش های مختلفی استفاده می شود که شامل موارد زیر است :
معاینه فیزیکی و اندوسکوپی
- معاینه حلق و حنجره با آینه یا اندوسکوپ: پزشک با استفاده از ابزارهای مخصوص، ناحیه گلو و تارهای صوتی را بررسی می کند.
- پانندوسکوپی : تحت بیهوشی، تمام قسمت های گلو، حنجره، مری و نای بررسی
می شوند.
بیوپسی (نمونه برداری)
- بیوپسی مستقیم از ضایعه : در صورت مشاهده توده یا زخم مشکوک، نمونه برداری انجام می شود.
- بیوپسی با سوزن ظریف : (FNA) برای بررسی غدد لنفاوی بزرگ شده در گردن استفاده می شود.
تصویربرداری تشخیصی
- سی تی اسکن: (CT Scan) برای تعیین اندازه تومور و بررسی گسترش به غدد لنفاوی.
- ام آرآی (MRI) : برای ارزیابی دقیقتر بافتهای نرم و تشخیص تهاجم تومور به عروق و اعصاب.
- پت اسکن (PET Scan) برای شناسایی متاستازهای دورتر و بررسی پاسخ به درمان.
آزمایش های مولکولی و پاتولوژی
- آزمایش PCR)یا HPV (p16 : برای تعیین ارتباط سرطان با ویروس HPV
- پاتولوژی و ایمونوهیستوشیمی: برای تعیین نوع سلول های سرطانی مثلاً SCC یا آدنوکارسینوم.
آزمایش های خون
- شمارش کامل خون: (CBC) برای بررسی کم خونی یا عفونت.
- آزمایش های عملکرد کبد و کلیه: قبل از شروع شیمی درمانی یا جراحی.
نتیجه گیری و جمع بندی
سرطان گلو و حلق در صورت تشخیص زودهنگام، درمان پذیرتر بوده و عوارض کمتری دارد. آگاهی از علائم هشداردهنده مانند گلو درد مداوم، تغییر صدا و اختلال در بلع می تواند به شناسایی سریعتر بیماری کمک کند. روش های تشخیصی مانند اندوسکوپی، بیوپسی و تصویربرداری نقش کلیدی در تأیید بیماری دارند. همچنین، تعیین ارتباط سرطان با HPV می تواند در انتخاب روش درمانی مؤثر باشد. در نهایت، کاهش عوامل خطر مانند ترک سیگار و الکل و واکسیناسیون HPV میتواند در پیشگیری از این سرطان مؤثر باشد.
منابع
- National Cancer Institute (NCI). Head and Neck Cancer—Patient Version.
- American Cancer Society (ACS). Signs and Symptoms of Throat Cancer.
- Mayo Clinic. Throat Cancer Diagnosis and Treatment.
- Journal of Clinical Oncology. Advances in HPV-Related Oropharyngeal Cancer.
- Head and Neck Cancer: A Multidisciplinary Approach.