سوزش ادرار در آقایان نشانه چیست و چه آزمایش‌هایی برای آن انجام می‌شود؟
سوزش ادرار در آقایان، یکی از شکایت‌های شایع است که اغلب نشانه وجود التهاب یا عفونت در دستگاه ادراری یا تناسلی است. این علامت می‌تواند دلایل متعددی داشته باشد که بسته به سن، سابقه جنسی، وجود بیماری‌های زمینه‌ای و سایر علائم همراه، تفسیر و بررسی می‌شود.
سوزش ادرار چیست؟
سوزش ادرار (Dysuria) احساس درد، سوزش یا ناراحتی هنگام دفع ادرار است. این حالت ممکن است تنها در ابتدای ادرار کردن یا در تمام طول آن احساس شود و گاهی با علائم دیگری مانند تکرر ادرار، فوریت ادرار، تب یا خروج ترشحات همراه است.
علل شایع سوزش ادرار در مردان
سوزش ادرار می‌تواند به دلایل مختلفی رخ دهد. مهم‌ترین علل عبارت‌اند از:
۱. عفونت‌های مجاری ادراری (UTI)
گرچه عفونت ادراری در زنان شایع‌تر است، اما در مردان به‌خصوص بالای ۵۰ سال نیز دیده می‌شود. علت آن می‌تواند رشد باکتری‌ها در مثانه یا مجرای ادراری باشد.
۲. پروستاتیت (التهاب یا عفونت پروستات)
در مردان جوان و میان‌سال یکی از مهم‌ترین دلایل سوزش ادرار است. این عارضه ممکن است همراه با درد ناحیه زیر شکم، کمر یا پرینه، خروج ترشح از مجرا، و گاهی تب باشد.
۳. عفونت‌های مقاربتی (STDs)
عفونت‌هایی مانند کلامیدیا، گنوره (سوزاک) یا ویروس هرپس می‌توانند باعث سوزش ادرار، ترشح، یا درد در آلت شوند. در این حالت سابقه تماس جنسی بدون محافظت بسیار اهمیت دارد.
۴. سنگ‌های کلیه یا مثانه
عبور سنگ‌های کوچک از حالب یا تجمع سنگ در مثانه ممکن است باعث سوزش، درد و خون در ادرار شود.
۵. تحریکات شیمیایی یا آلرژیک
استفاده از صابون‌های معطر، ژل‌ها، یا مواد شوینده خاص ممکن است مجرای ادرار را تحریک کرده و سوزش ایجاد کند.
۶. سرطان‌های دستگاه ادراری
در موارد نادر، سوزش ادرار می‌تواند یکی از علائم اولیه تومورها به‌خصوص در مثانه باشد.
آزمایش‌های تشخیصی مرتبط با سوزش ادرار در مردان
پزشک برای تشخیص علت اصلی، مجموعه‌ای از آزمایش‌ها و بررسی‌ها را تجویز می‌کند که ممکن است شامل موارد زیر باشد:
۱. آزمایش کامل ادرار (Urinalysis)
این تست برای بررسی وجود عفونت، خون، پروتئین، گلوکز یا سلول‌های غیرطبیعی در ادرار انجام می‌شود.
۲. کشت ادرار (Urine Culture)
در صورتی که در آزمایش اولیه نشانه‌ای از عفونت باشد، این تست برای شناسایی دقیق نوع باکتری و تعیین آنتی‌بیوتیک مؤثر انجام می‌گیرد.
۳. آزمایش ترشحات مجرای ادراری
در صورتی که ترشح یا علائم مقاربتی وجود داشته باشد، ترشحات برای یافتن باکتری‌هایی مثل گنوره یا کلامیدیا بررسی می‌شود.
۴. آزمایش ادرار برای بیماری‌های مقاربتی (STI Panel)
این تست‌ها شامل بررسی وجود عفونت‌های منتقله از راه جنسی از طریق PCR یا آنتی‌بادی‌های اختصاصی است:
- Chlamydia PCR
- Gonorrhea PCR
- HSV IgM/IgG
- HIV، HBsAg، HCV Ab
- VDRL یا RPR برای سیفلیس
۵. آزمایش PSA در مردان بالای ۴۰ سال
برای بررسی وضعیت پروستات، به‌ویژه در موارد مشکوک به التهاب یا بزرگی خوش‌خیم آن.
۶. سونوگرافی کلیه و مجاری ادراری
برای بررسی سنگ، انسداد یا ناهنجاری‌های ساختاری دستگاه ادراری.
۷. آزمایش خون CBC، CRP
برای بررسی وجود التهاب یا عفونت سیستمیک.
چه زمانی باید فوراً به پزشک مراجعه کرد؟
اگر سوزش ادرار همراه با موارد زیر باشد، نیاز به بررسی فوری پزشکی دارد:
- وجود خون در ادرار
- تب و لرز
- درد شدید پهلو یا زیر شکم
- ترشح غیرطبیعی از آلت
- سوزش مداوم بیش از چند روز
جمع‌بندی
سوزش ادرار در مردان یک علامت هشداردهنده است که نباید نادیده گرفته شود. علت آن ممکن است از یک التهاب ساده تا بیماری‌های جدی‌تر مانند عفونت‌های مقاربتی یا مشکلات پروستات متغیر باشد. تشخیص صحیح با گرفتن شرح‌حال دقیق، معاینه فیزیکی و انجام تست‌های آزمایشگاهی امکان‌پذیر است. درمان نیز براساس علت اصلی تعیین می‌شود.