آزمایشهای تیروئید در زنان باردار
آزمایشهای تیروئید در زنان باردار اهمیت زیادی دارد، زیرا اختلالات تیروئیدی می‌توانند بر سلامت مادر و جنین تأثیر منفی بگذارند. در دوران بارداری، عملکرد تیروئید تحت تأثیر تغییرات هورمونی قرار می‌گیرد و تفسیر نتایج آزمایش‌ها باید با در نظر گرفتن این تغییرات انجام شود.
✅ آزمایشهای رایج تیروئید در بارداری:
TSH (Thyroid Stimulating Hormone)
Free T4 (FT4) یا T4 آزاد
(Total T4) T4
T3 ) کمتر رایج، ولی گاهی استفاده می‌شود(
) Anti-TPO آنتی‌بادی ضد پراکسیداز تیروئید(
) Anti-Tg آنتی‌بادی ضد تیروگلوبولین(
✅ تغییرات فیزیولوژیک تیروئید در بارداری:
افزایش hCG (هورمون جفتی) در سه‌ماهه اول باعث کاهش موقتی TSH می‌شود.
TBG (Thyroxine-Binding Globulin) افزایش می‌یابد که باعث افزایش T4 کل می‌شود، اما T4 آزاد معمولاً طبیعی باقی می‌ماند یا اندکی تغییر می‌کند.
بنابراین تفسیر نتایج باید متناسب با سه‌ماهه بارداری و مقادیر مرجع خاص بارداری باشد.
✅ محدوده طبیعی TSH در بارداری (بر اساس سه‌ماهه):
سه‌ماهه محدوده‌ی طبیعی TSH (mIU/L) :
اول 0.1 – 2.5
دوم 0.2 – 3.0
سوم 0.3 – 3.0
🔸 اگر آزمایشگاه محدوده مرجع خاص بارداری ندارد، این مقادیر را می‌توان به‌طور تقریبی به کار برد.
✅ تفسیر کلی نتایج:
1 TSH - پایین FT4 + بالا
🔹 هایپرتیروئیدیسم (پرکاری تیروئید)
→ علل: بیماری گریوز، مول هیداتی‌فورم (molar pregnancy)، تیروئیدیت تحت‌حاد
2 TSH - بالا FT4 + پایین
🔹 هیپوتیروئیدیسم (کم‌کاری تیروئید)
شایع‌ترین علت: تیروئیدیت هاشیموتو Anti-TPO) بالا(
3 TSH - بالا FT4 + نرمال
🔹 هیپوتیروئیدیسم تحت‌بالینی
اگر Anti-TPO مثبت باشد، درمان با لووتیروکسین توصیه می‌شود (حتی در موارد خفیف)
4 TSH - پایین FT4 + نرمال
🔹 ممکن است به علت hCG بالا در اوایل بارداری باشد
اگر FT4 نرمال است و علائم بالینی ندارد، ممکن است نیاز به درمان نباشد
✅ اهمیت غربالگری آزمایشهای تیرویید:
در بارداری غربالگری روتین برای تیروئید توصیه نمی‌شود، مگر در افراد پرخطر:
سابقه بیماری تیروئید
سن بالای 30 سال
دیابت نوع 1 یا بیماری‌های خودایمنی
سابقه سقط یا نازایی
وجود گواتر
✅ درمان:
کم‌کاری تیروئید: لووتیروکسین با دوز مناسب. کنترل منظم TSH هر 4-6 هفته.
پرکاری تیروئید: بسته به شدت، استفاده از پروپیل‌تیواوراسیل (PTU) در سه‌ماهه اول، سپس تغییر به متی‌مازول.