دلایل ریزش مو در مردان
ازمایش های لازم برای تشخیص ریزش موی مردان
ریزش مو در مردان (آلوپسی) یکی از شایع‌ترین مشکلات بالینی است که می‌تواند دلایل متعددی داشته باشد، از علل ژنتیکی و هورمونی گرفته تا بیماری‌های داخلی، کمبودهای تغذیه‌ای و استرس. برای تشخیص دقیق علت ریزش مو، انجام یک‌سری آزمایش‌های پاراکلینیکی ضروری است. در ادامه، ابتدا به دلایل شایع ریزش مو در مردان می‌پردازیم و سپس آزمایش‌های مورد نیاز برای ارزیابی این وضعیت را معرفی می‌کنیم. در پایان نیز منابع علمی معتبر ذکر خواهد شد.
دلایل شایع ریزش مو در مردان
۱. آلوپسی آندروژنتیک (ریزش موی ارثی یا طاسی مردانه)
شایع‌ترین نوع ریزش مو در مردان
وابسته به ژنتیک و هورمون‌های آندروژن (خصوصاً دی‌هیدروتستوسترون DHT-)
الگوی مشخص ریزش: عقب‌نشینی خط مو یا نازک شدن مو در ناحیه فرق سر
۲. ریزش موی تلوژن افلوویوم (Telogen Effluvium)
ریزش ناگهانی و منتشر مو به دلیل وارد شدن موها به فاز تلوژن (استراحت)
علل:
استرس شدید (جراحی، بیماری شدید، سوگ)
کمبود آهن یا روی
کاهش وزن شدید یا رژیم غذایی سخت
مصرف برخی داروها (مثل رتینوئیدها، بتابلوکرها)
۳. آلوپسی آره آتا (Alopecia Areata)
بیماری خودایمنی با تظاهر لکه‌های گرد بدون مو در سر یا بدن
ممکن است در موارد شدید منجر به طاسی کامل سر (Alopecia Totalis) یا بدن (Alopecia Universalis) شود
۴. بیماری‌های غدد درون‌ریز
کم‌کاری یا پرکاری تیروئید
دیابت
سندرم کوشینگ یا کمبود آندروژن
۵. عفونت‌ها و بیماری‌های پوست سر
درماتوفیت‌ها (قارچ‌ها)
درماتیت سبوره‌ای
فولیکولیت
۶. کمبودهای تغذیه‌ای
کمبود آهن، ویتامین D، بیوتین، روی، ویتامین B12، پروتئین
آزمایش‌های تشخیصی لازم برای بررسی ریزش مو
۱. بررسی وضعیت آهن و فریتین
آزمایش‌ها: Ferritin, Iron, TIBC
اهمیت: کمبود آهن، حتی در صورت نداشتن آنمی، می‌تواند باعث ریزش مو شود.
۲. بررسی هورمون‌های تیروئیدی
آزمایش‌ها TSH, Free T4) در برخی موارد ( Free T3
اهمیت: اختلالات تیروئیدی (به‌خصوص کم‌کاری تیروئید) از علل شایع ریزش مو هستند.
۳ . بررسی وضعیت ویتامین D
آزمایش: 25(OH) Vitamin D
اهمیت: کمبود ویتامین D می‌تواند باعث اختلال در رشد فولیکول‌های مو شود.
۴ . بررسی کمبود روی
آزمایش: Serum Zinc
اهمیت: روی برای تکثیر سلولی و عملکرد فولیکول‌های مو ضروری است.
۵. بررسی بیوتین و ویتامین‌های گروه B
آزمایش‌ها: Vitamin B12, Biotin
اهمیت: کمبود بیوتین (به‌خصوص در مصرف زیاد سفیده تخم‌مرغ خام یا در بیماران با اختلال جذب) با ریزش مو مرتبط است.
۶. بررسی هورمون‌های جنسی مردانه
آزمایش‌ها: Total Testosterone, Free Testosterone, DHEA-S, DHT, LH, FSH
اهمیت: ارزیابی تعادل هورمون‌های آندروژن برای بررسی آلوپسی آندروژنتیک یا کمبود تستوسترون
۷. بررسی بیماری‌های خودایمنی
آزمایش‌ها: ANA, ESR, CRP
اهمیت: در ریزش‌های ناشی از بیماری‌های خودایمنی مثل آلوپسی آره‌آتا یا لوپوس
۸. آزمایش کامل خون (CBC)
بررسی کم‌خونی، عفونت یا اختلالات خونی
۹ . بررسی قند و وضعیت متابولیک
آزمایش‌ها: FBS, HbA1c
اهمیت: دیابت و مقاومت به انسولین با نازک شدن موها مرتبط است.
۱۰. آزمایش قارچ پوست سر
در صورت وجود ضایعات مشکوک یا شوره شدید: KOH prep یا کشت قارچی
سایر روش‌های تشخیصی مکمل
تریکوگرام (Trichogram): بررسی میکروسکوپی موها برای ارزیابی فازهای رشد
بیوپسی پوست سر: در موارد مشکوک به بیماری‌های التهابی یا اسکارگذار
درموسکوپی پوست سر: بررسی دقیق الگوی ریزش، حضور فولیکول‌ها، و نشانه‌های التهابی